BORISLAV STANKOVIĆ - BORA
Bora Stanković rođen je 9. jula 1925. godine u Bihaću gde je živeo do treće godine, kada se porodica seli u Novi Sad. Otac Vasilije bio je advokatski pripravnik u Bihaću, dok je majka Bjanka studirala u Zagrebu. Do aprila 1941. godine žive u Novom Sadu, kada bivaju primorani da napuste okupiranu Vojvodinu. Bežeći pred ratnim nevoljama, porodica Stanković privremeno se smešta u Ledince (Srem), da bi konačno utočište, bežeći pred ustaškom najezdom, pronašla u Beogradu. Još kao dečak Bora se zainteresovao za sport. Kao 15-godišnjak bavio se tenisom i stonim tenisom, i pri tome zabeležio značajne uspehe (bio prvak Srbije u stonom-tenisu 1943. i 1946. godine).
Prve košarkaške korake načinio je posle rata na terenima BTK-a, današnjeg Tašmajdana. Košarku je tu često igrao sa Srđanom Mrkušičem, kasnije legendarnim golmanom Zvezde. Iako je Stankovićevo zaljubljivanje u košarku počelo na Tašmajdanu, on kaže da je kolevka jugoslovenske košarke – Kalemegdan, kada se došlo na ideju da se od jednog zapuštenog teniskog terena napravi košarkaški stadion. Posle dugih rasprava sa urbanistima, uz mnogo energije truda i vizije, ova ideja je realizovana i Jugoslavija je dobila prvi košarkaški stadion.
IGRAČKA KARIJERA:
Stanković je košarku počeo da igra na nagovor lekara Svetislava Bate Vulovića, čoveka koji je prvi doneo košarkašku loptu u Beograd, udarivši temelje velikoj sportskoj ideji oko koje će se okupiti milioni poklonika u našoj zemlji, ideje koja će Jugoslaviju prezentovati evropskoj i svetskoj javnosti u najlepšem-sportskom svetlu.
Posle demobilizacije, Stanković prisustvuje osnivačkoj skupštini sportskog društva „Crvena Zvezda“, koja je održana 4. marta 1945.godine. Iste godine, meseca jula, na nagovor Nebojše Popovića, Bora započinje svoju igračku karijeru u timu Crvene Zvezde, sa kojom osvaja tri titule državnog prvaka. Zvezdu napušta 1948. godine (politički pritisci), kada odlazi u svojstvu trenera u KK Železničar, koji pod njegovim vođstvom ubrzo postaje prvoligaš.1950. godine Stanković se vraća igračkoj karijeri, ovaj put u „protivničkom taboru“, KK Partizan, gde ostaje dve sezone.
Prvu međunaodnu utakmicu Stanković je odigrao u dresu Zvezde u Budimpešti protiv mađarskog Poštaša 1948. godine. Za nacionalni tim debituje 1950. godine u Nici, posle čega u oktobru iste godine postaje član reprezentacije koja je igrala na prvom svetskom šampionatu u košarci u Buenos-Ajresu. 1953. godine Bora je bio u sastavu reprezentacije Jugoslavije, kada je ista zabeležila prvi značajniji međunarodni uspeh, osvojivši šesto mesto, pobedama nad tada vrlo jakim Italijom i Češkom. Zaključno sa 1953. godinom, Stanković završava svoju igračku i otpočinje trenersku karijeru, i to baš u BSK-u, današnjem OKK Beogradu. Godine provedene u „plavoj sredini“ predstavljaju najplodonosnije razdoblje u trenerskoj karijeri Bore Stankovića.
GODINE U PLAVOJ SREDINI:
Bora Stanković je u BSK-u, odnosno, OKK Beogradu proveo punih 13 godina, u periodu 1953-1962 i 1964-1966. godine. Pod njegovom „dirigentskom palicom“, OKK Beograd je od malog kluba koji se takmičio u regionalnim ligama, izrastao u višestrukog državnog šampiona, tim evropske vrednosti. Sa OKK Beogradom, Bora je tri puta bio prvak Jugoslavije: 1958, 1960 i 1964. godine. (1963. godine OKK je bio prvak pod vodstvom profesora Ace Nikolića). Radeći u ovom klubu Stanković je selektirao i stvorio šampionsku generaciju, predvođenu Radivojem Koraćem, generaciju čiji su uspesi iznenadili sve ljubitelje igre pod obručima u Jugoslaviji, a mnogim velikim klubovima pomutili planove. Sa najviše zadovoljsva i uzbuđenja Stanković priča o svojim „klonferima“ i radu u ovom klubu:
„ U OKK Beogradu se pojavio Korać i odmah postao lider tima. Sija Nikolić, Erkić, Trajko Rajković, Gordić uspeli su da vrlo brzo dođu do šampionskog lovora. Glavni protivnik bila nam je Olimpija iz Ljubljane. Osam godina smenjivali smo se na prvom mestu.“ Posle OKK Beograda, u kome je proveo najuspešnije trenerske godine, svoju trenersku karijeru Stanković nastavlja u italijanskoj „Oransodi“, sa kojom osvaja titulu prvaka Italije, time postavši prvi trener-stranac kome je pošlo za rukom da osvoji titulu prvaka na Apeninskom poluostrvu.
MEĐUNARODNA KARIJERA:
Bora Stanković je oduvek bio izuzetno svestran čovek. Njegov radni dan, za vreme njegovog trenerskog mandata na klupi OKK Beograda, imao je tri dela. Ujutro bi radio u Beogradskoj klanici, kao kontrolor mesa i životnih namirnica, da bi odatle žurio u Savez, gde je u periodu od 1956-1966. godine obavljao dužnost generalnog sekretara jugoslovenske košarkaške federacije.Dan bi završavao u poznim večernjim časovima trenirajući igrače OKK Beograda. Ovo sve potvrđuje da se,kada je Bora Stanković u pitanju, radi o čoveku izuzetne radne energije, sposobnim da se u isto vreme angažuje na više pozicija i na svima zabeleži vrhunske rezultate. Baš u ovoj činjenici nalazi se osnova i razlog Stankovićevog izuzetnog uspeha na međunarodnom planu.
Prvo priznanje i početak trasiranja Evropske karijere jeste izbor Stankovića u komisiju za evropske kupove 1958. godine.U ovom košarkaškom telu, koje i dan danas ima moćan uticaj na evropsku košarku, postaje pomoćnik Vilijamu Džonsu, utemeljivaču svetske košarkaške organizacije (Ženeva, 1932. godine). U Džonsovog pomoćnika Stanković biva promovisan 1960.godine, da bi ga devet godina kasnije (posle trenerske karijere u Italiji) Džons pozvao u Minhen na profesionalan rad.
Radeći profesionalno u Minhenu, Stanković biva angažovan na najkompleksnijim i najodgovornijim zadacima (košarkaški turnir na OI u Meksiko-Sitiju, Minhenu i Montrealu, svetskim prvenstvima za žene 1971. godine i 1975. godine, kao i na nekoliko evropskih šampionata.). Kao potvrdu kvalitetnog rada, Stanković 1972. godine postaje zamenik generalnog sekretara FIBA-e, da bi olimpijske 1976. godine u Montrealu, posle sjajnog uspeha jugoslovenske reprezentacije protiv Italije, kada je Slavnić postigao koš u poslednjoj sekundi i obezbedio pobedu plavima koji su na poluvremenu imali minus od 16 koševa, Stanković bio promovisan u generalnog sekretara svetske košarkaške organizacije. Ovakvoj odluci, vezanoj za Stankovićevo postavljenje, umnogome doprinosi i politički položaj ondašnje SFRJ kao posrednika između istoka i zapada.
Stanković na novoj dužnosti beleži značajne rezultate i uspehe. Postaje generalni sekretar Asocijacije međunarodnih sportskih organizacija, koja ima sportove na olimpijskim igrama i u okviru koje se donose važne odluke. Jako puno energije i rada Stanković je uložio u približavanje američke i evropske košarkaške škole. Prvi pokazatelj uspeha i na tom planu bio je prvi otvoreni košarkaški turnir održan 1987. godine u Milvokiju na kome su učestvovali Milvoki Baksi, sovjetska reprezentacija i evropski klupski šampion „Trejser“ iz Milana. Takođe, izuzetne zasluge za uključivanje američkih profesionalnih košarkaša iz NBA u svetska i olimpijska takmičenja, idu takođe na račun Stankoviću, koji je u saradnji sa komesarom NBA lige Dejvidom Šternom prvi put realizovao dovođenjem američkih profesionalaca na Olikpijske igre u Barseloni, 1992.godine.
Da bi se pobrojale sve međunarodne funkcije i role Bore Stankovića verovatno bi se morale napisati stranice i stranice materijala. Ipak ovde ćemo, pored gore navedenih, istaći samo još par najbitnijih:
-1988. godine Stanković postaje član Međunarodnog Olimpijskog Komiteta (MOK)- organizacija zadužena za organizaciju i održavanje OI
-1980. godine član upravnog odbora Nejsmitovog košarkaškog hola slave (Neismith’s Hall of Fame)-organizacija koja na osnovu životnog dela košarkaškog radnika, bilo na igračkoj funkciji ili nekoj drugoj, dodeljuje priznanje vršeći upis istog u „kuću slavnih“ (Hall of Fame) za sva vremena (od jugoslovena se ovde za sad nalaze, pored Stankovića, prefesor Aca Nkolić i Dražen Dalipagić)
LIČNO:
Stankovićev život teče u savršenoj harmoniji sa košarkom. Učeći celog života da bude ono što istinski jeste, stvarajući prijatelje, razmenjujući znanje i iskustva, i u sve ulažući ogroman rad, stekao je poverenje i sigurnost među ljudima, kao i ličnu i porodičnu sreću. Poštujući ljude od ideja, on je sebe obogaćivao nemilice i svakodnevno. Svestranost i sveobuhvatnost njegovog životnog dela, potvrđuje i činjenica da govori sedam jezika: srpski, ruski, engleski, francuski, italijanski i španski.
I pored sve dinamike, koju su nametale obaveze i odgovornosti Stankovićevih funkcija, on je nalazio ljubav za svoju porodicu, suprugu Milicu i kćerku Ljiljanu , koje su mu uvek bile podrška u svemu shvatajući ga kao žrtvu sopstvene inspiracije. Danas, ga pored supruge i kćerke, sa dalekih putovanja, kući dočekuju unuke Aleksandra i Ivana, koje mu vraćaju svežinu i daju neizmernu ljubav, a deda im uzvraća mnogobrojnim poklonima iz stranih zemalja i svojim širokim osmehom na sedam svetskih jezika, osmehom čoveka koji je shvatao potrebe svoga vremena i istima se prilagođavao ne štedeći sebe, u težnji da kraljicu igara učini boljom, atraktivnijom, pristupačnijom i lepšom.
